Retina dekolmani

Göz kürəsinin içi, adına "vitreus" adlanan gel maye ilə doludur.

Göz.az xəbər verir ki, yaşın irəliləməsi ilə birlikdə vitreus mayesi gel miqdarını itirər və büzüşər. Bu büzüşmə ilə birlikdə vitreus, gözün arxa divarından ayrılır. Bu ayrılma hadisəsinə "arxa vitreus dekolmani" adı verilir. Arxa vitreus dekolmani, irəliləyən yaşla yanaşı gözə dəyən zərbələr, yüksək dərəcədə miopiya, bir neçə genetik xəstəliklər, keçirilmiş göz əməliyyatları sonrasında da daha erkən olaraq ortaya çıxa bilər.

Arxa vitreus dekolmaninin elametleri nelerdir?

Arxa vitreus dekolmani, aşağıdakı əlamətləri verə bilər:

Xüsusilə ağ, parlaq, zəminlərə baxarkən fərq edilən uçuşan nöqtələr, hörümçək torları

İşıq qığılcımları

Arxa vitreus dekolmani, gözdə yırtıq yaranması ilə yaranan və müalicə gərəkdirən retina dekolmani ilə eyni deyildir.

Bununla birlikdə arxa vitreus dekolmani yaranması, yarandıqdan sonra xüsusilə ilk 12 ay içində yırtıq yaranması və retina dekolmani inkişaf riski bir miqdar artar. Bu səbəbdən arxa vitreus dekolmani əlamətlərinin yarandığı xəstə, mütləq bir retina müayinəsindən keçməlidir.

Əgər retina dekolmani yaranıbsa, qısa bir müddət ərzində müalicə edilmədiyi təqdirdə bu vəziyyət görmə itkisi ilə nəticələnə bilər. Bu səbəbdən retina dekolmaninin əlamətlərini də bilmək əhəmiyyət kəsb edir.

Bu əlamətlər aşağıdakılardır:

Göz açıq ya da qapalıykən hiss edilən işıq qığılcımları

Daha artıq sayda uçan cismlərin ani olaraq ortaya çıxması

Görmə sahəsi içində hansısa bir üsuldan inkişaf edən boz-qara pərdə

Gör qırpma ilə keçməyən görmə bulanıqlığı ya da itkisi
Retina dekolmanında, gözdaxili mayesi retina yırtığından retina ilə göz divarı arasına sızar. Göz kürəsinin içini dolduran vitreus mayesinin büzüşməsi nəticəsində, gel qatılığındakı bu maye göz kürəsinin arxa divarından ayrılır. Bu vəziyyət arxa vitreus dekolmani adı verilir. Arxa vitreus dekolmani yaranması əsnasında bəzi vəziyyətlərdə retina adlanan sinir təbəqəsində yırtıq yarana bilər.

Retina yırtığının əlamətləri, bir öncəki bölümdə bəhs edilən arxa vitreus dekolmani ilə eynidir. Retina yırtığı yarandıqdan sonra, göz daxili mayesi bu yırtıqdan retina ilə altındakı divar arasına keçər və "retina dekolmani" adlanan xəstəliyə səbəb olur.

Retina dekolmani əlamətləri nələrdir?

Retina dekolmani görmə itkisi ilə nəticələnə bilən xəstəlikdir. Bu səbəbdən əlamətləri əhəmiyyət kəsb edir.

Bu əlamətləri aşağıdakılardır:

Göz açıq ya da qapalıylən hiss edilən işıq qığılcımları

Daha artıq sayda uçan cismlərin ani olaraq ortaya çıxması

Görmə sahəsi daxilində hansısa bir yöndən inkişaf edən boz-qara pərdə

Göz qırpma ilə keçməyən görmə bulanıqlığı ya da itkisi.

Əgər müayinə əsnasında bir retina yırtığı aşkarlandıysa bu yırtığın retina dekolmanına səbəb ola biləcəyindən şübhə edilirsə müalicə gərəklidir. Müalicədə yırtıq lazer ilə bağlanılmalıdır. Retina yırtığının erkən aşkarlanması və retina dekolmani inkişaf etmədən təsbit edilib müalicə edilməsi son dərəcə əhəmiyyətlidir. Retina yırtığının əlamətləri işıq qığılcımları və uçuşan cimslərdir. Bu əlamətlər olduğu təqdirdə mümkün olduğu qədər tez zamanda retina müayinəsindən keçilməlidir.
Retina yırtığının müalicəsi

Erkən diaqnoz vacibdir.

Retinal dekolman zamanı cərrahi müdaxiləyə ehtiyac vardır. Əməliyyat forması seçilərkən yırtığın sayı, forması, vəziyyəti, şiddəti nəzərə alınır.

Bu üsul nələrdir?

Skleral əyilmə üsulu – İstifadə edilən köhnə üsullardan hesab edilir.

Əməliyyat necə edilir?

Retina yırtığı sahəsinə uyğun gələcək şəkildə, göz almasının xarici divarına bir parça sərt silikon qoyulur və bu tətbiq ilə torlu qişa yırtığı kənardan bağlanır. Bu xarici müdaxilə ilə torlu qişada gözyaşı kanalı bağlanarsa, retina dəstəsi mayesi (retinanın altında yığılmış maye) göz tərəfindən sovrulur və sağalma başa çatır.

Vitrektomiya əməliyyatı da digər istifadə edilən seçimlərdən biridir. Vitrektomiya əməliyatında retina dekolmanına gözün içindən müdaxilə edilir.