Epiretinal membran əməliyyatı

Gözdə kəskin və rəngli görməyi təmin edən mərkəzi retina nahiyəsinin üzərində parlaq və şəffaf qişa formasında bir toxuma inkişaf etməsinə epiretinal membran adı verilir.

Göz.az xəbər verir ki, epiretinal Membran (ERM) torlu qişada, görmə mərkəzimiz sayılan makula üzərində yaranan incə pərdədir.

Epiretinal membran kimlərdə görülür?

50 ilə 70 yaş arasındakı şəxslərin təxminən 5 faizində səbəbi tam anlaşılmayan epiretinal membranın inkişaf riski vardır.

Epiretinal membranın səbəbi nədir?

Epiretinal membran əksər zaman arxa vitreus ayrılması səbəbiylə inkişaf edir. Bəzi vəziyyətlərdə retina dekolmani, retina damar xəstəlikləri və ya göz travması kimi xəstəliklərlə birlikdə izlənilir. Retina yırtıqlarını müalicə etmək üçün edilən lazer müalicələri və ya kriyoterapiyalar istəmədən xəstədə epiretinal membran yaranmasına səbəb ola bilir. Edilən retina dekolmani cərrahiyyələrinin sonrasında 2-3 faiz miqdarında epiretinal membranın inkişaf etdiyi aparılan araşdırmalarda tapılıb. Bəzən iltihabi göz xəstəlikləri də epiretinal membranın yaranmasına səbəb olur.

Epiretinal membranın əlamətləri nələrdir?

Epiretinal membran varlığında ilk simptom digər makula xəstəliklərində olduğu kimi mərkəzi görmədə pozulmadır. Xəstələr tipik olaraq santral görməyə maneə olan bir şeyin varlığından şikayət edərlər.
Görmə kəskinliyinin azalmasından sonra ən çox şikayət yazılı mətnləri oxuma və ya qarşılarında duran cismlərə baxma əsnasında yaşanır. Xəstələr cismləri olduqlarndan daha fərqli və əyri gerçəyindən daha böyük və kiçik gördüklərini anlatırlar.

Bu xəstəliyin digər retina xəstəlikləri ilə müqayisədə yaxşı tərəfi, xəstəliklərin bəyük əksəriyyətində tək tərəfli göz tutulmasının izlənilməsidir.

Makula retinanın nərkəzində 3-4 mm-lik bir hissədir. Uzaqdakı kiçik hissəni görmək, oxuma, yazma, rəngli görmə kimi ətraflı görmə funksiyaları makula ilə edilir. Epiretinal membran makula funksiyasını pozarsa mərkəzi görmə pozula bilər. Ətraflı və kəskin görmə zədələnə bilər.

Epiretinal membrane simptomları nələrdir?

Bəzi xəstələrdə görmə pozuntusu yaranmaz. Epiretinal membran illərlə əlamət vermədən görmə azalması olmadan sakit formada qala bilər. Ancaq makula funksiyası pozularsa mərkəzi görmə azalar. Uzaq və yaxını görmə funksiyaları azalır. Düz xətlər əyri görünər. Mərkəzi görmə sahəsində qaranlıq sahələr yaranır. Görmə funksiyaları gedərək azala bilər və ya dəyişmədən illərlə olduğu kimi qala bilər.

Epiretinal membran müalicəsi

Müalicə üçün göz damlaları ya da hansısa dərman yoxdur. Başlanğıcda görmə şikayətləri yüngül olduğundan və qabarıq görmə azalması olmadığından, retina cərrahiyyəsində təcrübəli bir göz həkimi nəzarətində retina tomoqrafiyası ilə edilən müntəzəm göz müayinəsi yetərlidir. Ancaq görmə keyfiyyəti və dərəcəsi gündəlik işlərimizi etməyə təsir göstərən qədər azalmışsa, əməliyyata qərar vermək, doğru və faydalı seçimdir.

Cərrahiyyə necə edilir?

Epiretinal membran müalicəsi üçün 3 girişli pars plana vitrektomiya əməliyyatı edilir. Bir girişdən maye verilir. Digər iki girişdən işıq və vitreus kəsicisi yerləşdirilir. Vitreus gözün böyük arxa boşluğunu dolduran gel miqdarında bir mayedir. Vitreus çox kiçik alət ilə parçacıklara bölünərək göz xaricinə sovrulur. Vitreus makula nahiyəsinə çox sıx olaraq yapışıkdır və yapışqan vitreus makuladan diqqətlicə ayrılır. Makula önündəki Epiretinal Membran soyularaq çəkintilər ortadan qaldırılır. Xəstənin bir müddət, 2-5 gün kimi üzü aşağı formada yatmağı istənilir.